FairWork heeft sinds 2016 in totaal 29 meldingen ontvangen over de werksituatie van 163 Spanjaarden in Nederland. Daarbij gaat het ten minste 9 keer om signalen van arbeidsuitbuiting en 13 keer om slechte arbeidsomstandigheden. In de overige 7 gevallen was (nog) te weinig informatie beschikbaar om de zwaarte van de signalen te kunnen wegen.
Uitzendbureau
Spaanse arbeidsmigranten werken in verschillende sectoren in Nederland, waaronder commerciële schoonmaak, huishoudelijk werk, au pair, horeca, logistiek, detailhandel en vleesindustrie. De meeste Spanjaarden die contact hebben opgenomen met FairWork, zijn bemiddeld voor flexwerk via uitzendbureaus die aangesloten zijn bij brancheorganisaties ABU en NBBU. Uitzendbureaus verzorgen niet alleen de werving in het buitenland, ook organiseren zij faciliteiten zoals huisvesting in Nederland.
Aard van de klachten
Relatief veel klachten die FairWork ontvangt van Spaanse arbeidsmigranten gaan over niet betaald salaris, te weinig uren, ontslag, huisvesting, zorgverzekering en ziekte. In de categorie andere arbeidsrechtelijke zaken ontvangt FairWork uiteenlopende klachten zoals:
- Ongewenste intimiteiten. Bijvoorbeeld ongewenst gedrag in en bij de huisvesting. Geklaagd wordt over beheerders die in de nacht controles uitvoeren. De slaapkamers kunnen niet worden afgesloten.
- Kortdurend contract of ontslag. Bijna alle Spaanse arbeidsmigranten die contact opnemen met FairWork werken op basis van een uitzendovereenkomst met uitzendbeding. Dit betekent dat het uitzendbureau eenzijdig het contract op kan zeggen. Bij ontslag verliezen de uitzendkrachten vaak ook hun huisvesting. Dan staan ze dus zonder werk op straat.
- Het werk is anders dan beloofd. Mensen worden bijvoorbeeld in Spanje geworven voor het sorteren van brieven maar als ze in Nederland zijn, bestaan hun werkzaamheden uit het tillen van zware dozen.
Huisvesting
Verder worden problemen gemeld met de huisvesting die de uitzendbureaus verzorgen. Huisvesting is vaak van slechte kwaliteit, met zeer kleine kamers en bovendien met schimmel op de muren. Spaanse arbeidsmigranten wonen soms ook geïsoleerd omdat de huisvesting ver van de werkplek is, soms over de grens. Verder hebben sommigen ook aangegeven geen toegang te hebben tot internet. Dit versterkt het gevoel van isolatie. Ook maakt dit het moeilijker voor mensen om hun situatie te veranderen.