FairWork wordt overspoeld door vragen van kwetsbare migranten die geraakt worden door de coronacrisis. In de eerste vier weken van de Nederlandse crisis hebben we 263 corona-gerelateerde vragen van migranten ontvangen, ongeveer 65 vragen per week. Dit is ruim vier keer zoveel in vergelijking met de tijd voor corona: in 2019 ontvingen we gemiddeld 14 vragen per week.
De meeste mensen hebben gereageerd op onze online corona-campagnes waarin we de ondersteuningsmogelijkheden van FairWork onder de aandacht hebben gebracht. We hebben daarmee tussen half maart en half april bijna 195.000 personen bereikt in het Pools, Hongaars, Bulgaars, Roemeens, Spaans, Portugees, Arabisch, Tagalog (Filipijns), Indonesisch en Engels. Hoewel de 263 binnengekomen vragen voor deze kwetsbare doelgroep gelden als een hoge respons, is het waarschijnlijk het topje van de ijsberg.
Nationaliteiten
Van een groot deel van de mensen die ons in de eerste vier weken met vragen hebben benaderd, is de nationaliteit geregistreerd. We zagen de volgende verdeling: 88 Polen, 53 Spanjaarden, 40 Portugezen, 25 Filipijnen, 20 Hongaren, 13 Bulgaren, 10 Brazilianen, 8 Roemenen, 4 Zuid-Amerikanen en 2 Moldaviërs.
Meest voorkomende vragen
De meest voorkomende vragen gaan over het wegvallen van inkomsten, ontslag en contractvoorwaarden. Ook worstelen mensen met het contact met het UWV omdat ze geen Nederlands spreken. Verder ontvangen we vragen van mensen die ziek zijn, daardoor zijn ontslagen en vervolgens hun huisvesting moesten verlaten.
De top 10 van meeste voorkomende corona-gerelateerde vragen die FairWork heeft ontvangen:
- geen salaris/uitkering
- ontslagen, en nu?
- contractvoorwaarden
- uitkering aanvragen na ontslag
- gebrek aan informatie/toegankelijkheid UWV
- ziek en ontslagen en uit huis gezet
- NOW-regeling voor flexwerkers
- op zoek naar nieuw werk
- problemen met terugkeer
- slechte huisvesting na gedwongen verhuizing
FairWork heeft passende informatie verstrekt aan individuele vragenstellers. Verder is in rechtstreeks overleg met onder andere het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, het UWV, de uitzendbranche, politie en gemeentes gezocht naar beleidsmatige oplossingen voor deze kwetsbare groep.
Zeer schrijnend
Voor ongedocumenteerden geldt “geen werk is geen inkomen”. Mensen zonder verblijfsvergunning hebben meestal geen bankrekening, dus is het voor hen moeilijk om voedsel te kopen nu alleen met een pinpas betaald mag worden. Verder komen informele huurbazen hun huur toch innen. Omdat veel ongedocumenteerden nu niet kunnen betalen, verwachten zij binnenkort op straat te staan.
Vanwege de schrijnende situaties die we zien, hebben we de samenwerking met migranten- en steunorganisaties verder versterkt. Juist nu informeren we mensen over hun basisrechten en helpen hen om met hun werkgevers in gesprek te gaan om bijvoorbeeld om doorbetaling te vragen of anderszins tot een oplossing te komen. FairWork vindt het belangrijk dat mensen zonder verblijfsvergunning worden voorzien van voedsel, onderdak en andere basisbenodigdheden. Dat kan bijvoorbeeld via een noodfonds.
Overige vragen over corona
Veel migranten vragen FairWork om hulp met het bellen naar instanties als gemeenten of het UWV. In verband met een taalbarrière en onbekendheid met deze Nederlandse instanties is het voor veel migranten niet mogelijk dit zelf te doen. Verder is er duidelijk behoefte aan een laagdrempelig online platform in diverse talen waarop migranten zelf naar nieuw werk kunnen zoeken. De platforms die er zijn, zijn niet toegankelijk genoeg voor deze groep.
FairWork ontvangt verder veel uiteenlopende individuele vragen waar juridische kennis en uitzoekwerk voor nodig is. Het is daarom noodzakelijk dat we tijdelijk een juridische medewerker aantrekken.
Een overzicht van de overige corona-gerelateerde vragen die wij hebben ontvangen:
Ziekte:
• ziek zijn en moeten werken
• ziek zijn en ontslagen worden
• ziek zijn wordt door werkgever gezien als vakantie
• geen toegang tot medische zorg
• ziektekostenverzekering
Besmetting:
• gebrek aan hygiënische maatregelen in vervoer van en naar werk
• gebrek aan hygiënische maatregelen op werkplek
• risico op besmetting en recht om thuis te blijven
• angst voor besmetting in huisvesting
• recht op toeslag door hoog risico van besmetting op werkplek
Huisvesting:
• angst voor huisuitzetting
• huisvesting moeten verlaten na ontslag
Werk:
• onduidelijkheid over perspectief op werk
• angst voor ontslag
• naar huis gestuurd worden
• niet kunnen werken door kind thuis
• in buitenland en terugkeren naar werk in Nederland (met fase B contract)
• geen vrije dagen mogen opnemen
• laatste salarisuitbetaling ontbreekt (na ontslag)
• werkgever biedt geen hulp na ontslag
• werkgever vraagt (ten onrechte) geen compensatie aan
• werkgever zet werknemer onder druk om te werken
Terugkeer:
• van werkgever niet mogen terugkeren naar land van herkomst
• quarantainemaatregelen in land van herkomst
• ingewikkelde logistiek van terugreis
Diversen:
• geen fysiek spreekuur juridisch loket
• problemen met eigen bijdrage advocaatkosten
• aangifte signalen mensenhandel
Melding bij Inspectie SZW
FairWork heeft 45 Poolse mensen verwezen naar de Poolse meldpagina van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Verder hebben we tot nu toe 1 casus bij de inspectie gemeld.
Meer lezen?