Bogdan verhuist in 2018 naar Nederland nadat hij jaren geleden is vertrokken uit een onrustig gebied in het Westelijk Balkan. In Nederland wilde hij door hard te werken zijn toekomst opbouwen.
Hij gaat werken in een restaurant. De eigenaar van het restaurant belooft Bogdan om een tewerkstellingsvergunning voor niet EU-burgers aan te vragen en een arbeidscontract op te stellen.
Vol goede moed gaat Bogdan aan de slag. Allereerst vraagt de eigenaar hem om de extreem verwaarloosde keuken schoon te maken. Al snel wordt hij aan het werk gezet in de vier grote kassen die bij het restaurant horen en die dienen als opslagplaats voor ongebruikte keukenapparaten. Bogdan ruimt deze kassen uit en maakt ze schoon. Hij moet ook het onkruid verwijderen met chemicaliën. Goede kleding of andere bescherming krijgt hij daar niet voor.
Afhankelijkheid
Het terrein waar Bogdan werkt is afgesloten met een hek en wordt door camera’s en honden bewaakt. Bogdan is hier dag en nacht. Als hij naar buiten wil, moet hij toestemming vragen aan zijn werkgever. Slapen doet hij in een schuur, waar hij zelf een bed, toilet en douche plaatst.
Bogdan werkt acht tot tien uur per dag; op zomerdagen nog langer. Ook wordt hem soms gevraagd om ’s nachts het terrein te bewaken. Bogdan neemt bovendien vrijwel nooit pauze. Hij wil bewijzen dat hij de beloofde tewerkstellingsvergunning echt verdient. Zeven maanden werkt Bogdan bij deze werkgever. Daarvoor krijgt hij in totaal 300 euro salaris. Het geld ontvangt hij contant, telkens in kleine hoeveelheden van 20 of 30 euro. Omdat Bogdan zo weinig geld heeft om van rond te komen, krijgt hij eten van zijn Nederlandse collega’s.
Ziekte en ontslag
Door het dragen van zware spullen en grote hoeveelheden chemicaliën krijgt Bogdan rugklachten en verrekt hij een spier. Hiervoor bezoekt hij een arts, maar de behandeling kan hij niet voortzetten; hij kan het niet bekostigen.
De belofte om een tewerkstellingsvergunning aan te vragen en een arbeidscontract op te stellen komt de eigenaar nooit na. Uiteindelijk stuurt de werkgever Bogdan na zeven maanden weg met de mededeling dat er voorlopig geen werk meer is.
Sepot
De werkgever van Bogdan ontvangt uiteindelijk boetes van de gemeente voor een aantal overtredingen, zoals het niet naleven van veiligheidsvoorschriften en het tewerkstellen van ongedocumenteerden. Er wordt wel gekeken naar het opleggen van bestuursrechtelijke maatregelen en boetes, maar de strafzaak van arbeidsuitbuiting wordt geseponeerd.
De institutionele aandacht voor deze zaak was gericht op de werkgever. De benadeelde (die getuige in de zaak was) bleef achter met een beschadigd zelfbeeld, nog minder zelfvertrouwen in de instituties dan voorheen en zonder enige compensatie.
FairWork vindt dit erg teleurstellend, want ziet opnieuw bevestigd dat het erg moeilijk is om gerechtigheid te krijgen voor slachtoffers van uitbuiting. We blijven ons inzetten voor goede begeleiding, zoeken naar mogelijkheden en tegelijkertijd zijn we actief in discussie rondom ernstig benadeelden.