Nieuws

Tijdens de coronacrisis werd extra duidelijk dat in Nederland arbeidsmigranten in een zeer kwetsbare positie verkeren. Op 16 december 2020 [inmiddels verplaatst naar 2 februari 2021] debatteert de vaste kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid hierover met de minister en staatssecretaris van SZW tijdens het AO Arbeidsmigratie.

Daarom geeft Stichting FairWork de leden graag enkele overwegingen mee vanuit het perspectief van arbeidsmigranten in Nederland, gevoed door onze ervaring en dagelijkse praktijk. We willen graag samenwerken om de situatie van arbeidsmigranten in Nederland te verbeteren en hopen dat de leden het perspectief van deze mensen meenemen in het debat.

Arbeidsmigranten hebben geen woorden nodig, maar daden

Het kabinet komt nog met een reactie op het eindrapport van de commissie-Roemer [inmiddels naar Tweede Kamer gestuurd], maar de besluitvorming hieromtrent zal – net als de herziening van de (flexibele) arbeidsmarkt – door een volgend kabinet worden uitgevoerd. Eventuele verbeteringen middels beleid en wetgeving, zoals ook beschreven door het eindrapport, kunnen dus nog jaren op zich laten wachten. Deze tijd hebben arbeidsmigranten niet. De huidige coronacrisis, de toename van het aantal mensen dat bij FairWork aanklopt en de geringe pakkans voor malafide werkgevers of uitzendbureaus door de ontoereikende inspectiedekking van 1% onderschrijven het belang van snelle actie.

Vijf prioriteiten

Daarom is FairWork verheugd over de concrete aanbevelingen van de commissie-Roemer en roepen wij het kabinet op om hier direct mee aan de slag te gaan. Wij zien vanuit onze ondersteuningspraktijk daarbij vijf prioriteiten, welke we graag aan u meegeven:

• Vergunningenstelsel voor uitzendbureaus met stelselmatig toezicht. Hiermee vermindert het risico op misstanden en verbetert de positie van buitenlandse uitzendkrachten in Nederland.
• Betere arbeidsvoorwaarden om de asymmetrie in de machtsrelatie tussen arbeidsmigranten en hun werkgever aan te pakken. Cruciale aspecten hierbij zijn de garantie op 32 werkuren per week voor het minimumloon, contracten van minimaal 6 maanden zonder uitzendbeding, spoedige uitbetaling van loon en heldere afspraken over inhoudingen en vervoersregelingen.
• Menswaardige woonomstandigheden voor arbeidsmigranten met oog voor privacy, veiligheid en toegang tot internet om isolement tegen te gaan. De huidige koppeling tussen huisvesting en arbeid moet worden tegengegaan. Zo voorkomen we schrijnende situaties die voortkomen uit de verregaande afhankelijkheid van arbeidsmigranten van hun werkgever. In te voeren nieuwe regels moeten ook worden toegepast op bestaande huisvesting. Dit geldt zeker voor huurbescherming, maar ook voor regels als maximaal 1 persoon per kamer en minimaal 15 m2 vloeroppervlakte.
• Verplichte training voor leidinggevenden van arbeidsmigranten om hen toe te rusten met de juiste skills en middelen om ongewenst gedrag te voorkomen. Stichting FairWork ziet dat arbeidsmigranten in Nederland te maken hebben met ongewenste omgangsvormen, bedreiging of zelfs geweld op de werkvloer, al dan niet (gefaciliteerd) door leidinggevenden.
• Heldere en eenduidige informatievoorziening in een taal die de arbeidsmigrant begrijpt, bijvoorbeeld over de inhoud van contracten, arbeidsrechten, kosten, inhoudingen, ziekteverzekeringen, geldende opzegtermijnen voor arbeid en huur, wat te doen bij misstanden en waar een arbeidsmigrant terecht kan voor ondersteuning. We onderscheiden drie manieren waarop informatie aangeboden moet worden:

• • • Vanuit de overheid, bijvoorbeeld door IND, gemeenten en via het nieuwe CIK. Wij adviseren het ministerie SZW over de invulling van het CIK;
    • Door de werkgever, voor aanvang van het arbeidscontract;
    • In landen van herkomst, bijvoorbeeld via de Nederlandse ambassade, zoals in Polen gebeurt. Ook zouden (organisaties in) landen van herkomst gestimuleerd moeten worden om informatie over werken in Nederland te verspreiden onder hun inwoners.

We hopen dat de kamerleden zich bovenstaande punten dusdanig eigen maken dat de huidige daadkracht rond dit thema niet verloren zal gaan na de verkiezingen en de kabinetsformatie. Uiteraard zijn we graag bereid tot een nader gesprek of toelichting. We sturen later nog onze reactie op de kabinetsreactie.