FairWork en La Strada International (LSI) zijn bezorgd over de kwetsbare positie van huishoudelijk werkers. Daarom maken wij ons sterk voor een structurele oplossing voor deze groep. Wij roepen de Tweede Kamer op hieraan bij te dragen en verzoeken om:
- Ratificatie van ILO Conventie 189;
- Afschaffing van de Regeling Dienstverlening aan Huis die huishoudelijk werkers in een ongunstige uitzonderingspositie plaatst;
- Zorg dragen voor handhaving van het Nederlandse arbeidsrecht in deze sector;
- Waarborgen van adequate bescherming en zorg voor huishoudelijk werkers die te maken hebben met misbruik, intimidatie en uitbuiting.
10 jaar ILO Conventie 189
Vandaag, tien jaar geleden, op 16 juni 2011, werd door de ILO Conventie 189 (de ‘Domestic Workers Convention’) aangenomen. Hiermee werd vastgelegd dat huishoudelijk werkers dezelfde rechten horen te hebben als alle andere werkenden. Nederland heeft in 2011 wel voor dit verdrag gestemd, maar dit verdrag tot
op heden helaas niet geratificeerd. Huishoudelijk werkers leveren een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse (economische) samenleving. Door hen kunnen 220.000 huishoudens werken, studeren of mantelzorg verlenen. Helaas verkeren huishoudelijk werkers in Nederland al jaren in een precaire positie. Zij vallen onder de Regeling Dienstverlening aan Huis. Volgens die regeling is een arbeidscontract niet verplicht. De werkgever hoeft ook geen belastingen en premies af te dragen. Hierdoor hebben huishoudelijk werkers geen toegang tot sociale zekerheid en verzekeringen voor arbeidsongeschiktheid en baanzekerheid.
Stijging hulpverzoeken
De gevolgen van dit beleid werden dit en afgelopen jaar extra schrijnend zichtbaar tijdens de COVID-19 pandemie. Duizenden huishoudelijk werkers verloren van de ene op de andere dag hun werk, en bleven zonder inkomen achter, ook in Nederland. FairWork zag een grote stijging van het aantal verzoeken tot hulp van personen die acuut hun inkomsten verloren en in sommige gevallen op straat belandden, waaronder ook huishoudelijk werkers zonder geldige verblijfs- of werkvergunning. Zij zijn extra kwetsbaar voor diverse vormen van uitbuiting.
De bestaande Nederlandse regeling is in strijd met het ILO-verdrag 189. Huishoudelijk personeel krijgt in Nederland niet de wettelijke bescherming die ze volgens dit verdrag moet krijgen. Ook kan deze structurele schending van arbeidsrechten uiteindelijk leiden tot ernstige misstanden, mensenhandel en gedwongen arbeid. Bij FairWork zagen we dit terug in de praktijk: sommige huishoudelijk werkers die ons benaderden werden gedwongen door te werken zonder (volledige) betaling, anderen kregen te maken met geweld of werden door hun werkgever uit huis gezet, met dakloosheid tot gevolg. Waar nodig heeft FairWork dit gemeld bij de Inspectie SZW. Dit zijn geen incidenten, maar een gevolg van falend beleid ter bescherming van huishoudelijk werkers.
Verplichte rapportage in 2022
Inmiddels is de Conventie 189 door 32 landen wereldwijd geratificeerd, waaronder ook door de EU-landen België, Finland, Duitsland, Ierland, Italië, Malta, Portugal en Zweden. Volgend jaar, in juni 2022 tijdens de jaarlijkse conferentie van de ILO is de Nederlandse regering verplicht om te rapporteren welke stappen zij heeft genomen om de Conventie in wetgeving en beleid te implementeren. Wij zien tot nu toe nog geen effectieve maatregelen geïmplementeerd. Wij roepen de Tweede Kamer dan ook op om zich hier hard voor te maken.