Nieuws

Mensenhandelwet moet recht doen aan slachtoffers

handen houden blauw strijkijzer vast

Op 28 februari 2023 heeft de minister het conceptwetsvoorstel Modernisering en uitbreiding strafbaarstelling mensenhandel ter internetconsultatie voorgelegd. FairWork heeft van de mogelijkheid gebruikgemaakt een reactie in te dienen op dit wetsvoorstel.

We steunen de herziening van de wet op mensenhandel en zien de aanpassingen als een belangrijke kans om meer te betekenen voor de gedupeerden. We vinden echter dat de nieuwe wet nog beter kan. Voor een effectieve aanpak van arbeidsuitbuiting in Nederland die ten goede komt aan de slachtoffers geeft FairWork de minister vijf aanbevelingen mee.

“Ik werkte en woonde in een huishouden waar ik maar een deel van het afgesproken salaris kreeg en mijn paspoort werd afgenomen. Het was voor mij heel spannend om aangifte te doen nadat ik was uitgebuit. Ik wist niet wat er zou gebeuren en of mijn zaak ‘ernstig genoeg’ was om bescherming te krijgen. Ik hoop dat dit met deze wet duidelijker wordt, zodat andere mensen in dezelfde situatie beter weten waar ze aan beginnen als ze naar de autoriteiten stappen.”  cliënte Jennifer.

FairWork ondersteunt regelmatig mensen met signalen van arbeidsuitbuiting die desondanks niet verder geholpen worden door de autoriteiten. Veel zaken met signalen van arbeidsuitbuiting vonden de afgelopen jaren helaas geen doorgang, waardoor de uitbuiting onbestraft bleef en slachtoffers met lege handen stonden. Dit heeft geleid tot een lage bereidheid onder veel van onze cliënten om melding te maken. FairWork wil dat het voor arbeidsmigranten (zowel van binnen als van buiten de EU) loont om in actie te komen om hun recht te halen. Wij zijn dus positief gestemd over de herziening, maar zien op basis van onze jarenlange praktijkervaring enkele noodzakelijke aanpassingen aan dit wetsvoorstel om te zorgen voor een wet die daadwerkelijk recht doet aan de slachtoffers. Alleen dan zal het aantal meldingen en aangiftes daadwerkelijk toenemen.

“Ik werkte met een landgenoot meer dan een jaar in een wasserij, kreeg weinig betaald en moest daar ook overnachten. Als slachtoffer van uitbuiting wil je gewoon dat je je salaris krijgt waarvoor je zo hard gewerkt hebt. Ik hoop dat deze wet hier ook bij gaat helpen! En dat het geld er dan ook echt komt. want de uitbuiters zijn vaak slim.”   cliënt Hassan, niet zijn echte naam.

Aanbevelingen

We hebben vijf aanbevelingen meegegeven aan de minister:

  1. FairWork pleit voor het introduceren van een apart artikel op arbeidsuitbuiting in plaats van op Ernstige Benadeling. Deze term sluit beter aan bij het reeds bestaande juridische begrippenkader en geeft duidelijkheid over het feit dat het gaat om een vorm van arbeidsuitbuiting met een lagere bewijsdrempel;
  2. FairWork pleit voor beschermende voorzieningen voor iedereen met signalen van mensenhandel en uitbuiting. Een redelijke kans op bescherming is nodig om mogelijke slachtoffers over de streep te trekken om te verklaren;
  3. FairWork pleit voor meer aandacht in de Memorie van Toelichting voor huishoudelijk werk, particuliere zorg en ander werk ‘achter de voordeur’ als arbeid met risico op uitbuiting en mensenhandel;
  4. FairWork pleit ervoor dat het wetsvoorstel beter gekoppeld is aan internationale verdragen en conventies, zoals de ILO of het EVRM. Dit zorgt voor betere supervisie en een effectievere aanpak van arbeidsuitbuiting in Nederland;
  5. FairWork pleit voor heldere kaders en indicaties van kernbegrippen in de wettekst om willekeur en onvoorspelbaarheid voor melders te voorkomen.

Kortom, FairWork vindt de herziening van het wetsartikel van groot belang om de aanpak van arbeidsuitbuiting te verbeteren. Bovenstaande aanbevelingen dragen bij aan een verbeterde aanpak. Alleen als slachtoffers bereid zijn om uitbuiting en mensenhandel te melden, kunnen daders vervolgd worden en kan dit maatschappelijke probleem effectief worden aangepakt.

“Ik heb maandenlang samen met andere ongedocumenteerde jongens in de bouw gewerkt en steeds werd onze betaling uitgesteld. Ik wil gerechtigheid voor alle slachtoffers van uitbuiting. Dat dit nu vaak niet gebeurt vind ik onbegrijpelijk. Mijn baas krijgt hoogstens een boete, maar hij is gewoon een crimineel die misbruik van ons heeft gemaakt. Ik hoop dat de nieuwe wet hier verandering in brengt.”     cliënt Pedro.

Lees onze volledige reactie, inclusief de toelichting bij onze aanbevelingen:

Reactie FairWork op de internetconsultatie inzake de Wet modernisering en uitbreiding strafbaarstelling mensenhandel