‘People who have children would not be able to go to work. That would affect them economically and socially because if teachers don’t go to work, it’s a mess. If doctors don’t go to work, it’s a mess. (…) If someone doesn’t help someone who is sick, it would be a mess. From what little I saw in my work, if it was a month or more without [domestic] workers, it would be chaos” (interviews, 2022).
‘Sustaining the lives of those who sustain life’
Huishoudelijk werk is fundamenteel werk voor de maatschappij en wordt in elk sociaal-economisch systeem, in elk land en op elk moment van het leven gedaan. Een enorme relevantie voor het menselijk leven dus. Toch bevindt huishoudelijk werk zich ‘aan de onderkant van de waardeladder’.
Zeker in Nederland is er nog een wereld te winnen. Huishoudelijk werk wordt hier anders behandeld dan ander werk. Als Nederlandse huishoudens huishoudelijk personeel inhuren voor minder dan 4 dagen per week, hoeven ze geen belasting op lonen en sociale verzekeringspremies te betalen. Hierdoor hebben werknemers zelden fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en beperkte toegang tot sociale bescherming.
“The foreigner is the one who gets dirty here, the foreigner does the things they don’t want to do”.
Er zijn veel studies gedaan naar huishoudelijk personeel in Nederland en naar migrantarbeiders in deze sector. Maar er was relatief weinig bekend over Latijns-Amerikaanse huishoudelijk werkers. Angelica Morán-Castañeda, inmiddels afgestudeerd aan het ISS, deed in 2022 voor FairWork onderzoek naar deze groep. Vanuit feministisch perspectief onderzocht zij de waarde van huishoudelijk werk voor Latijns-Amerikaanse huishoudelijk werkers in Nederland.
Aan de hand van twee Focus Group Discussions (FGD) en 13 semi-gestructureerde interviews met vrouwen uit Chili, Bolivia, Ecuador, Colombia, Venezuela en Cuba analyseerde zij de waarde van huishoudelijk werk. Hiermee draagt Morán-Castañeda bij aan de analyse over economische waarde, maar vanuit het perspectief van de mensen die het werk doen.
Huishoudelijk werkers ervaren hoe weinig waarde er aan hun werk wordt gehecht. Hun werk is onzichtbaar. Zij zien dat hun werk essentieel is voor de samenleving; het gaat om werk dat het leven van mensen in stand houdt. Maar die waarde, die moeten zij zelf aan het werk geven, bijvoorbeeld door betere arbeidsomstandigheden af te dwingen.
“First, we have to start valuing our own work for ourselves “
Voor Nederland blijken deze zorgactiviteiten geen prioriteit. Morán-Castañeda pleit voor interventies die het bestaan van degenen die het leven in stand houden ondersteunen: ‘Sustain the ones who sustain life!’.
Naast een scriptie en een samenvattend rapport met aanbevelingen (zie hieronder), maakte Morán-Castañeda een animatie video (zie hierboven) voor en over Latijns-Amerikaanse huishoudelijk werkers in Nederlands, in het Spaans en Engels.
Morán-Castañeda
Morán-Castañeda is inmiddels afgestudeerd aan het ISS en was eerder dit jaar betrokken bij de bijeenkomst “It takes two to tango – Migrant domestic workers’ rights and good employership”
Lees de summary
Of lees de volledige scriptie
Meer over FairWork
FairWork is lid van La Strada International en pleit met het netwerk voor de ratificatie van ILO Conventie 189.
Ook onderschreef FairWork, als lid van PICUM, de Aanbevelingen voor betere Zorg voor migranten die zorg verlenen in Europa.